MỤC LIÊN THANH ĐỀ
TRUYỆN THƠ
Tâm Minh NGÔ TẰNG GIAODIỆU PHƯƠNG xuất bản 2008
LỜI NÓI ĐẦU
Bà Thanh Đề là mẹ của ngài Mục Kiền Liên (cũng gọi là Mục Liên). Bà tính tình tham lam, độc ác, không tin Tam Bảo, tạo ra nhiều tội lỗi nặng nề, gây ra nhiều “nhân” xấu nên khi chết đi chịu “quả” ác, bị đày vào ác đạo, sinh làm loài ngạ quỷ, đói khát triền miên trong đại địa ngục.
Ngài Mục Liên là một trong số mười đại đệ tử của Đức Phật, tài giỏi hàng đầu về thần thông. Một ngày ngài dùng “đạo nhãn” xem trong thế gian và nhận thấy mẹ mình bị sinh vào con đường đói khổ trong chốn địa ngục thẳm sâu, chịu bao nhiêu cực hình. Ngài thương xót nên mang cơm đến dâng cho mẹ. Bởi lòng tham lam độc ác trong tiền kiếp nổi bừng lên nên khi bà mẹ đưa cơm vào miệng thì cơm hóa thành ra than hồng, bà không ăn được.
Ngài Mục Liên hết sức đau buồn, trở về bạch với Phật mọi sự tình và cầu xin Phật chỉ dạy cho phương cách cứu độ mẹ mình. Phật dạy rằng mặc dù lòng hiếu thảo của ngài vô cùng lớn lao và tuy rất giỏi về thần thông ngài cũng không thể một mình mà cứu độ được cho mẹ. Phải cần nhờ đến oai thần, đến đức lớn như biển, đến lực gia trì của chư tăng, ni trong mười phương, mới mong giải thoát được cho mẹ.
Ngài Mục Liên đã thực hiện đúng những lời Phật dạy, vào ngày RẰM tháng BẢY, ngày lễ VU LAN, thành tâm kính lễ trai tăng nên mẹ mới thoát khỏi kiếp quỷ đói và sinh về cảnh giới an lành.
Truyện MỤC LIÊN – THANH ĐỀ nhấn mạnh đến luật “nhân quả”, đến lòng hiếu thảo chí thành của ngài Mục Liên và công đức trì trai, giữ giới thanh tịnh trong ba tháng an cư kiết hạ của chư tăng, ni. Tất cả cùng thành tâm chú nguyện mà tạo ra sức mạnh cảm thông và kích thích đến tâm hồn bà Thanh Đề, làm bà tự bản thân mình thức tỉnh cơn mê, xoay chuyển tâm niệm ác, hướng về nẻo thiện và do đó thoát khỏi hình phạt khổ cực nơi địa ngục. Kinh Phật dạy rằng: “Tâm có thể tạo nghiệp, mà tâm cũng có thể chuyển nghiệp.”
Ngài Mục Liên là một tấm gương sáng chói tượng trưng cho lòng chí hiếu và báo ân. Ngài đã thực hành phép sám hối để báo ân mà cứu được mẹ thoát khỏi địa ngục.
Ngày lễ Vu Lan trong Đạo Phật là ngày “Phật Hoan Hỷ”, ngày “Tự Tứ”. Tăng, ni tập trung vào sự tu niệm và thỉnh cầu những bậc trưởng thượng chỉ dạy mọi lỗi lầm để mình thành tâm sám hối nên Phật rất vui vì tinh thần phục thiện, hối cải đó.
Ngày Vu Lan cũng là ngày “Báo Hiếu”, gợi lại lòng hiếu thảo của người con Phật. Nhân dịp này Phật tử nhớ lại công ơn cha mẹ sinh thành nuôi dưỡng cực khổ mà nhờ đến sức chú nguyện của chư tăng, ni để phụ lực mà độ cho cha mẹ.
Cha mẹ quá vãng dù đã qua bảy đời thì nếu có sa vào đường khổ cũng nhờ phúc đức này mà được thoát khỏi, được siêu thăng. Còn nếu cha mẹ không đi trong đường khổ thì nhờ phúc đức này mà được tăng trưởng thiện căn. Nếu cha mẹ còn sống, chưa qua đời, thời nhờ phúc đức đó mà tăng trưởng tuổi thọ và phát tâm Bồ Đề.
Ngày lễ Vu Lan cũng là ngày “Xá Tội Vong Nhân”, ngày cầu siêu độ cho tiền nhân quá cố. Đó là ngày tha thứ mọi lỗi lầm. Mọi người đều ăn năn, xin cải đổi sám hối. Chư tăng, ni cầu nguyện cho các vong nhân được thoát khỏi cảnh đọa đày của ba đường ác là “địa ngục, ngạ quỷ và súc sinh”.
Hiếu thảo thường được hiểu là lo đầy đủ mọi thứ về vật chất cho cha mẹ. Nhưng cha mẹ sẽ qua đời một ngày nào đó. Theo Đạo Phật, chúng ta không chỉ có mặt ở một đời này mà còn có mặt ở vô số kiếp về trước và sau nữa, mất thân này sẽ mang thân khác. Bởi vậy người con hiếu còn phải lo cho cha mẹ cả về tinh thần, làm sao thức tỉnh cha mẹ hướng về đường thiện, tin vào nhân quả tội phước, quy y tam Bảo, niệm Phật làm lành để trong đời hiện tại cha mẹ được yên vui và khi mất đi sẽ được hạnh phúc, an lành trong đời sau.
“Tâm hiếu là tâm Phật. Hạnh hiếu là hạnh Phật”. Với truyền thống người Việt ta, hiếu thảo là một nền tảng đạo đức rất cần thiết, rất thiêng liêng và cao cả. Có hiếu trong gia đình thì mới có thể là một công dân tốt ngoài xã hội. Hiếu là bước đầu để xây dựng một gia đình tốt đẹp, một xã hội văn minh và tiến lên thành một quốc gia cường thịnh.
Soạn giả đã dựa vào một số tài liệu xưa và nay mà viết lại toàn bộ truyện MỤC LIÊN – THANH ĐỀ bằng những dòng thơ “lục bát” nhẹ nhàng, trong sáng và bình dị để độc giả dễ đọc, dễ hiểu và dễ cảm nhận. Mong rằng ý nghĩa của truyện xưa này sẽ là ngọn đuốc tuệ soi sáng cho con người nương vào đó để vượt qua những con đường vô minh, hành phép sám hối mà diệt tội, hầu vượt qua biển khổ sinh tử mà ghé bờ giải thoát thơm hương.
DIỆU PHƯƠNG
Truyện xưa có kể lại rằngThời kỳ Đức Phật còn đang tại trầnNơi thành Vương Xá xa xămCó ông trưởng giả vô ngần giàu sangNhiều vườn ruộng, lắm bạc vàngTừng bầy voi ngựa, từng đàn trâu dêGia nhân đông đúc cận kềÔng tên Phó Tướng muôn bề tốt thayGiữ gìn đạo đức hàng ngàyThường tu Lục Độ lâu nay chẳng rời:“Một là bố thí cho ngườiHai là trì giới sống đời sạch trongBa là nhẫn nhục tột cùngBốn là tinh tấn quyết lòng theo tuNăm là thiền định công phuSáu là trí tuệ rạng như ánh hồng.” Bà Thanh Đề là vợ ôngThan ôi trái lại vô cùng xấu xaVừa tham lam lại gian tàLàm điều ác đức tính ra đủ mười.Sinh con trai được một ngườiTên là La Bốc tính thời dễ thươngVừa thông minh đủ mọi đườngLại thêm hiếu thảo xóm làng nổi danh.
Thời gian thấm thoắt trôi nhanhÍt lâu sau đó gia đình không vuiVì ông trưởng giả qua đờiChàng trai La Bốc tức thời cư tangĐủ ba năm, rất đàng hoàngCho tròn chữ hiếu lòng chàng mới yên.Mãn kỳ tang chế nói trênChàng bèn tìm mẹ và liền thưa ngay:“Các kho châu báu lâu nayMở ra tính toán mai này rồi chiaBa phần đều đặn trọn bềMột phần dâng mẹ dùng chi hàng ngàyMột phần sửa soạn tiệc chayCúng dường Tam Bảo lòng đầy thành tâmCòn con xin giữ một phầnDùng làm vốn liếng vì cần đi xaNơi xứ lạ, không gần nhàKinh doanh buôn bán lo mà lập thânTạo nên cơ nghiệp sáng ngầnThời nhà mình cũng thêm phần vẻ vang.”Mẹ nghe, thuận ý cùng chàngChàng liền sửa soạn lên đường đi buôn,Gia nhân Ích Lợi tinh khônThỉnh cầu xin được đi luôn theo cùng.
Khi chàng vừa mới đi xongMẹ chàng vội triệu tập trong gia đìnhGia nhân tụ họp vây quanhBà Thanh Đề nói ý mình cho nghe:“Con ta trước lúc ra điDặn ta chu tất mỗi khi cúng dườngCúng trai tăng chớ coi thườngNhưng ta chẳng muốn theo đường này đâuTa không tin ở đạo mầuCho nên nếu có tăng nào tới đâyĐể mà khất thực hàng ngàyThời dùng roi gậy đánh ngay đuổi liềnThế là họ hết làm phiềnVề sau không dám đến bên nhà mình,Số tiền cúng ta để dànhMua nhiều súc vật thỏa tình bấy lâuNgỗng ngan, dê ngựa, bò trâuHeo cùng gà vịt giết mau tế thầnRồi ăn cho sướng miệng luônĂn xong mua nữa chẳng buồn tiếc thươngĂn hoài cho đến chán chườngTôi gì mà phải cúng dường cho ai!”Gia nhân miễn cưỡng theo lờiChỉ lo giết chóc, xa rời các tăng.
Về phần La Bốc buôn hàngBa năm trời đã lẹ làng êm trôiLàm ăn cần kiệm xứ ngườiBán buôn chịu khó nay thời giàu lên,Một ngày chàng quyết định liềnTrờ về thăm viếng mẹ hiền yêu thương.Mệt vì di chuyển dọc đườngTới ngoài thành phố thời chàng dừng chânTạm ngừng cho khỏe đôi phầnSai người về trước báo thân mẫu mình,Gia nhân Ích Lợi nhiệt tìnhTuân theo lệnh chủ phóng nhanh về liền.Một hầu gái thấy trước tiênChạy vào tìm chủ báo tin bất thườngBà Thanh Đề vội phô trươngLàm như mình cũng cúng dường chư tăngNên trong nhà bày vội vàngMang nhiều phan phướn trang hoàng êm xuôiVừa khi Ích Lợi tới nơiBà bèn nghiêm chỉnh cất lời hỏi ngay:“Con ta về thật mừng thaySao chưa có mặt? Giờ này ở đâu?”Gia nhân vội vã trình mau:“Thưa bà công tử chưa vào tới đâyHãy còn ở tận phía TâyNgoài thành Vương Xá vài ngày nữa thôi.”Bà Thanh Đề nói giọng vui: “Sau khi La Bốc và ngươi lên đườngTa liền tổ chức cúng dườngHơn năm trăm vị chư tăng tại nhà.”
Gia nhân Ích Lợi nghe quaTrong lòng chợt thấy chan hòa niềm vuiKhi vào nhà thấy khắp nơiĐây thời phan phướn, kia thời bông hoaChiếu giường, bàn ghế phô raLại thêm bát chén thật là ngổn ngangĐều chưa dọn dẹp đàng hoàngBao điều trước mắt rõ ràng đáng tin.Nghĩ đây là đấng mẹ hiền Gia nhân trở lại nào quên tường trìnhNhững gì trông thấy rành rànhNghe xong La Bốc quả tình hân hoanVội về, hoan hỉ ngập trànVừa đi vừa lạy vô vàn thành tâm.
Họ hàng, quyến thuộc, người thânNghe chàng trở lại xa gần họp nhauKéo ra đón tiếp trước sauNhìn chàng đi đứng thấy sao bất thườngVừa đi vừa lạy dọc đườngHọ bèn xúm hỏi: “Ông đương làm gìPhật đâu có phía trước kiaTăng thời không có ở về phía sauVậy ông lễ lạy ai nào?”Chàng La Bốc ngại ngần đâu trả lời:“Chính là tôi lạy mẹ tôiTôi vì buôn bán vừa rồi đi xaMẹ tôi lúc ở lại nhàKính tin Tam Bảo, thiết tha cúng dườngHơn năm trăm vị cao tăngBà mời cung kính đàng hoàng lắm thay.”Mọi người kinh ngạc nói ngay:“Vì ông đi vắng nào hay sự tìnhMẹ ông ở lại gia đìnhBao nhiêu ác nghiệp tự mình gây raChư tăng khất thực trước nhàBà đều đánh đuổi thấy mà tang thương,Còn tiền ông dặn cúng dườngBà mua súc vật và thường giết ănSau khi cắt tiết tế thầnChính tay bà đã bao lần sát sinh.”Chàng nghe tội lỗi mẹ mìnhTưởng như sét đánh thình lình bên taiNgã luôn xuống đất nằm dàiLịm người bất tỉnh một hồi thật lâuTin nghe mang lắm đớn đauThấy mà tội nghiệp biết bao cho chàng.
Bà Thanh Đề rất hoang mangKhi nghe tin dữ vội vàng chạy raĐược con cho biết chính bàGây bao ác nghiệp trong nhà mới đâyNên con lâm tình cảnh này,Bà bèn cứu chữa con ngay tức thìRồi bà lớn tiếng nguyện thề:“Trời cao đất rộng bốn bề thênh thangBể kia lồng lộng sóng vàngNếu mà mẹ chẳng cúng dường chư tăngSau khi con rời khỏi làngThời về mẹ bệnh liệt giường luôn thôiRồi khi nhắm mắt lìa đờiĐọa vào địa ngục đúng lời thề đâyChịu bao quả báo sau nàyMong con hãy trở về ngay gia đình!”Nghe lời thề của mẹ mìnhNặng như trái núi quả tình gớm ghêTin lời mẹ dối gian thềNên chàng La Bốc chịu về nhà ngay.
Về nhà chỉ được ít ngàyAi ngờ xảy chuyện không hay mất rồiMẹ chàng khó chịu trong ngườiRồi lâm bệnh nặng, tứ thời mê manDù cho có uống thuốc thangBệnh không thuyên giảm, ngày càng nặng thêm,Qua bảy ngày và bảy đêmSau hồi nguy kịch bà liền mệnh chungLời thề ứng nghiệm vô cùngDiêm Vương có lẽ đã không tha rồiSai Quỷ Vương lên tận nơiBắt hồn bà xuống đúng lời thề kia.
Biết rằng mẹ nghiệp nặng nềCho nên La Bốc tức thì lo toanVừa mai táng mẹ chu toànVừa lo tạo phước há ngần ngại chiHồi hướng cho mẹ tức thì,Bán buôn kiếm bởi chuyến đi có lờiChàng đem bố thí khắp nơiGiúp dân thiếu mặc, cứu người đói ănLập chùa chiền, cúng chư tăngBản thân tu học đạo vàng tại giaTụng kinh, niệm Phật thiết tha Trì trai, giữ giới thật là thành tâm.Dựng lều cỏ cạnh mộ phầnNơi chôn mẹ chốn sơn lâm an bìnhBa năm thủ hiếu chí tìnhMuôn chim bay đến đậu quanh rộn ràngTha đất mới, lượm hoa vàngĐể lên ngôi mộ mẹ chàng kính dâng.
Thời gian xoay chuyển lẹ làngBa năm thủ hiếu nhẹ nhàng trôi quaMột ngày La Bốc nghĩ raCho rằng mình phải xuất gia tu hànhMới mong báo đáp mẹ mìnhBáo cho trọn vẹn ân tình sâu xaChàng bèn nghĩ đến Phật ĐàNúi Kỳ Xà Quật tìm qua hầu Ngài.Sau khi quỳ lễ xong xuôiChàng La Bốc mới thốt lời thiết thânKính thưa: “Bạch Đức Thế TônSong thân con đã lìa trần vắng xaNếu giờ đây con xuất giaCó đem phước báu cho cha mẹ mình?”Phật bèn giảng giải điều lành:“Này người con thảo tâm thành chớ quênỞ trên trần thế muộn phiềnSong thân nếu có lòng tin đạo mầuCho con theo đạo tu mauHoặc trai, hoặc gái, chỉ cầu một thôiXuất gia trọn vẹn được rồiBao công đức ấy so thời vô biênHơn xây tháp quý triền miênHơn xây bốn vạn tám nghìn tháp trên,Bởi vì cha mẹ hiện tiềnNhờ công đức ấy được thêm rất nhiềuThêm phước tuệ biết bao nhiêu,Còn như cha mẹ quý yêu qua đờiDù trong quá khứ một thờiĐược sinh tịnh độ vào nơi an lành.”
Nghe xong La Bốc tâm thànhMở lòng rộng lớn quyết tình xuất gia Quỳ xin Phật thật thiết tha,Phật nhìn thấy dáng nhu hòa hiền lươngLại thêm hiếu đễ mọi đườngNên hoan hỷ thuận nhận chàng thật mauCạo luôn tóc, cạo cả râuCà sa đơn giản khoác vào đẹp thayPhật liền thọ ký cho ngayĐặt cho pháp hiệu từ đây thường dùngMục Kiền Liên, đẹp vô cùngTấm gương hiếu đễ vang lừng theo tên.Từ đây ngài Mục Kiền LiênCõi trần lánh bước, cửa thiền nương thânLo tu thiền định chuyên cầnNhờ vào tri thức sáng ngần vốn xưaLại thêm dốc chí quyết tuTiến mau tới bậc thượng thừa thật nhanhBản tâm tỏ ngộ đạt thành“Thần thông” chứng được nổi danh đương thờiĐứng vào bậc nhất ngay thôiTrong hàng đệ tử của nơi cửa Thiền.
Một ngày ngài Mục Kiền LiênNhớ về mẹ quý tâm liền xót xaCông ơn cha mẹ bao laNhư trời như biển sao mà báo đâyMẹ nơi nào khó kiếm thay,Phần mình giải thoát thân này đã xong.Ngài liền dùng đến thần thôngKiếm tìm hồn mẹ ở trong cõi trời,Xuống tìm địa ngục tận nơiĐều không thấy mẹ khiến ngài đau thươngMới về bạch Phật tỏ tường,Phật bèn cho biết rõ ràng như sau:“Mẹ con đáng trách lắm saoKhi bà còn sống gây bao tội tìnhKhông tin Tam Bảo đã đànhNói năng dối trá, tranh giành tham lamVừa gian xảo, lại bất nhânNhẫn tâm sát hại vô vàn sinh linhSau khi chết chịu cực hìnhĐọa vào địa ngục thân mình thảm thê.”Nghe lời Phật dạy mọi bềMục Kiền Liên thấy não nề tâm canNghẹn ngào thương xót bội phầnBèn vào nhập định dùng thần thông ngayĐi tìm mẹ khắp đó đâyKhắp tầng địa ngục lòng đầy hoang mang.
Đầu tiên ngài tới “Nhân Quan”Nơi đây địa ngục người đang thụ hìnhKẻ thời bị móc mắt mìnhKẻ thời bị chặt thân hình thương thayChặt một chân hoặc một tayKẻ kia bị xẻo mất ngay mũi rồiCó người bị xẻ làm đôiTừ đầu trở xuống chân ôi hãi hùng.Ngài nhìn thấy xót vô cùngHỏi thăm chúa ngục với lòng cảm thươngTức thời chúa ngục thưa rằng:“Bọn này khi sống tính thường gian manhLừa thầy, phản bạn, tuyệt tìnhNghe lời phỉnh nịnh quẩn quanh hại ngườiMắt nhìn điều phải buông xuôiTai nghe chuyện xấu mãi rồi hùa theoTay chân sát hại đủ điềuKhiến người lương thiện chịu nhiều nguy nan.”Mục Kiền Liên buồn chứa chanTìm đâu thấy bóng mẫu thân của mình.
Ngài bèn tiếp cuộc hành trìnhBước qua địa ngục “Xảo Minh” nhìn vàoThấy tội nhân thảm biết baoBị treo, bị trói ngược vào phía trênTóc thời bị lửa đốt lênĐầu trâu, mặt ngựa moi liền tim ra,Kẻ kia treo ở phía xaThân lăn vách đá hét la rợn ngườiNơi đây chúa ngục thốt lời:“Bọn này khi sống trên đời gian manhVong ân, bội nghĩa, bạc tìnhBao công ơn kẻ giúp mình mau quênHưởng lành mà chẳng chịu yênTranh giành cao thấp gây nên oán hờn,Khi tiền nhiều lại lên chânKhông màng phải trái, đuổi luôn thâm tìnhKiếp sau hôi hám thân mìnhĐọa làm thú vật dáng hình khó coi.”Mục Kiền Liên kiếm khắp nơiVẫn không thấy mẹ đành dời chân đi.
Qua tầng “Bác Hoạch” gần kềChốn này địa ngục thảm thê đọa đàyChúng sinh bị bỏ cối xayMáu me lênh láng thân gầy nát tanPhơi ra xương thịt ngổn ngangChết đi sống lại khóc than bao lần.Cảnh tang thương thấy nhẫn tâmHỏi thăm chúa ngục nguyên nhân cực hình.Ngài nghe chúa ngục phẩm bình:“Nơi đây là những chúng sinh ở đờiKhông tin Tam Bảo mãi thôiLại còn mưu giết hại người chung quanhLuôn luôn gieo khổ sinh linhGây nhiều tội ác tày đình trước sauMình làm mình chịu thoát đâuNgày nay quả báo gánh mau tức thì.”Bóng hình mẹ chẳng thấy chiMục Kiền Liên bước chân đi ngậm ngùi.
Xuống tầng địa ngục dưới rồiNgẩng nhìn “Kiếm Thọ” là nơi chốn nàyTội nhân đang bị đọa đàyNgồi trên mũi kiếm thân gày tang thươngTay vin thép nhọn kinh hoàngĐường gân lìa đứt, đốt xương rã rời.Hỏi thăm chúa ngục trả lời:“Tội nhân này sống trên đời nhởn nhơKhông tin nhân quả bao giờSát sinh tàn bạo chực chờ để ănCho như vậy bổ tấm thânĂn cho sướng miệng, tạo nhân dữ dằnGiờ đây nào có kịp thanGây nhân trả quả lời vàng không tin.”Trong đây ngài Mục Kiền LiênTìm không thấy mẹ nên liền đi luôn.
Xuống ngay địa ngục kinh hồnChốn này tên gọi “Đao Sơn” bít bùngĐao, gươm nhọn hoắt kín tườngXẻ thân, lóc thịt, máu vương tràn trềTội nhân gào thét não nềHỏi thăm, chúa ngục tức thì thưa ngay:“Trên dương gian những kẻ nàyDùng dao xẻ thịt phanh thây trâu bòLợn dê mổ bụng đút lòNấu ninh hầm rán ăn cho thỏa lòngGieo nhân độc ác vô cùng Ngày nay quả báo não nùng tiêu ma.”
Kiếm hoài bóng mẹ không raNgài liền tới ngục “Khôi Hà”ø kế bênTội nhân trong đó kêu rênNgười thời đang bị bỏ lên vạc dầuNgười thì chạy trốn trước sauKhắp mình lửa đốt từ đầu tới chânChen nhau chạy muốn thoát thânTới ngay bốn cửa mở gần chung quanhVừa rên xiết vừa tranh giànhCửa kia tự động đóng nhanh lại rồiQuẩn quanh lò lửa tới luiThoát đâu ngọn lửa cháy thui thân hình.Mục Kiền Liên thấy tội tìnhHỏi thời chúa ngục thưa trình đầu đuôi:“Bọn này lúc sống trên đờiÂm mưu cố sát bao người nhẫn tâmKéo bè kết cánh ác nhânRa tay ức hiếp người dân lành hiềnGây bao ác nghiệp triền miênGiờ đây phải trả nghiệp liền thoát đâu.”Trong lò lửa cháy ngập đầuTìm không thấy mẹ nỗi sầu gia tăng.
Mục Kiền Liên bước chân sangNgục tên “Đồng Trụ” kinh hoàng diễn raTội nhân ôm cột kêu laCột đồng nóng bỏng đốt da thịt ngườiKhắp mình lửa cháy bốc hơiMiệng thời sắt nóng nuốt rồi nhả raThật đau đớn, thật xót xa,Theo lời chúa ngục: “Đó là tội nhânKhi còn ở cõi dương trầnCậy quyền cậy thế luôn ăn hiếp ngườiGiam cầm kẻ yếu mãi thôiNgày nay quả báo thấy thời thương tâm.”Chốn này không thấy mẫu thânNgài liền rộng mở lòng nhân của mìnhNói cùng chúa ngục chân tình:“Nay tôi muốn chịu cực hình tại đâyThay cho các tội nhân nàyChịu bao khổ não đọa đày được chăng?”Nghiêm trang chúa ngục thưa rằng:“Ai làm nấy chịu đã hằng bao lâuĐiều ngài muốn không được đâuMẹ con cũng chẳng thế nào chịu thayHuống chi ngài lạ tới đây,Theo tôi chỉ có cách này là hơnNếu ai muốn cứu tội nhânThoát ra địa ngục vô ngần đớn đauThời tìm Phật để thỉnh cầuThành tâm sám hối rồi mau nhiệt tìnhĂn chay, niệm Phật, tụng kinhChăm lo thiền định cho tinh tấn hoàiMười điều lành làm đủ mườiGiúp người hoạn nạn, cứu người nguy nanLo truyền bá ánh đạo vàngMới mong cơ hội tiêu tan tội tìnhGiải trừ nghiệp chướng của mìnhCùng tìm về cõi tịnh thanh tâm hồnCùng thành Chánh Giác được luônCon đường địa ngục không còn sa chân.”
Mục Kiền Liên tìm mẫu thânQua bao cửa ngục xa gần thấy đâuBước đi buồn bã cúi đầuXuống tầng địa ngục dưới sâu kiếm tìmNơi đây lạnh buốt khắp miền“Hàn Băng” địa ngục là tên chốn nàyTội nhân lạnh cóng chân tayThịt da nứt nẻ, mặt mày tái xanhNằm ôm tuyết lạnh chung quanhNào đâu được phép cựa mình thoát đi.Ngài thương cảm hỏi tội gìThời nghe lời chúa ngục kia tỏ bày:“Tội nhân trong địa ngục nàyNhiều tiền lắm bạc trước đây ở đờiMượn người làm việc xong rồiCậy tiền ức hiếp đám người làm côngNhẫn tâm bóc lột vô cùngNắng mưa, nóng lạnh cũng không đoái hoàiNay thời quả báo dài dài.”Mục Kiền Liên kiếm mẹ thời không ra.
Ngài sầu não bước chân quaVào ngay địa ngục rất là tối tămNgục “Hắc Ám” tối quanh nămKhông còn ánh sáng, tội nhân kinh hoàngThần kinh căng thẳng vô vànKhó mong thoát cảnh lầm than thân mình.Ngài đau xót hỏi sự tìnhĐược nghe chúa ngục tường trình như sau:“Nhóm này lúc sống hùa nhauVô minh, ngu dại lao đầu bến mêKhông phân thiện ác đôi bềKhông tin nhân quả, không hề thương aiCho nên tạo nghiệp xấu hoàiGiờ đây quả báo thấy thời đớn đau.”
Kiếm tìm không thấy mẹ đâuMục Kiền Liên lại đi vào ngục bênNgục “Canh Thiệt” vang tiếng rênTội nhân bị móc miệng liền kêu laCâu bằng sắt kéo lưỡi raThay trâu khổ nhọc để mà cày sâuNghiệp này trả thật dãi dàuKhổ đau không biết giờ nào thoát ly.Quan cai ngục nói tức thì:“Bọn này lúc sống muôn bề dối gianLời thêu dệt, miệng nói cànThốt lời hung ác, nói năng đôi chiềuGieo nhân xấu đã quá nhiềuGiờ đây quả báo đủ điều gặt thôi.”
Tìm không thấy mẹ khắp nơiNgài liền đi nữa nhìn thời thấy ngayMột bày quỷ đói quanh đâyĐầu to như của trâu cày khác chiBụng to như cái trống kiaCổ thời lại nhỏ khác gì cây kimHình thù xấu xí khó nhìnĐói ăn lê lết khắp miền gần xa,Đồ ăn đôi lúc kiếm raCổ thì quá nhỏ khó mà nuốt trôiLửa trong miệng, lửa trên môiBốc ra ngùn ngụt thấy thời hãi thay.Ngài bèn thăm hỏi nhóm này:“Tội chi mà bị đọa đày thảm thêTrước kia tạo nghiệp ác gì?”Quỷ bèn lên tiếng não nề thưa luôn:“Chúng tôi khi sống cõi trầnTham lam, bỏn xẻn vô ngần ngài ơi,Của thời giấu kỹ một nơiMặc cho cha mẹ tứ thời đói ănKhông hề tỏ chút ăn nănNgoài ra Tam Bảo chẳng cần kính tinQuanh năm chỉ nghĩ bạc tiềnGiờ đây quả báo hiển nhiên thảm sầu!”
Mẹ hiền tìm mãi thấy đâuMục Kiền Liên lại cúi đầu bước điTrong lòng chất ngất sầu biBước lần tới cửa ngục kia xa vờiNgẩng nhìn thấy khó vào rồiNgục “Cao Tường” chính là nơi chốn nàyVây quanh có vách sắt dàyTường cao muôn dặm bao ngay bốn bềLại thêm lưới thép giăng cheChó đồng to lớn hăm he canh chừngBốn con khạc lửa đỏ hừngSủa vang gầm thét dữ hung dọa người.Ngài tìm cách để vào coiTiếc thay cửa đóng kín rồi còn chiDùng mắt tuệ không thấy gìPháp thân chẳng lọt, cửa kia khó vàoNgài đành chịu không biết saoTrong lòng thất vọng nghẹn ngào trở luiThan rằng: “Đi đã khắp nơiQua bao cửa ngục mẹ thời thấy đâuĐến đây chất ngất buồn đauCon qua không nổi ngục Cao Tường rồiTrở về dương thế đành thôiCon tìm đến Phật xin lời từ biChỉ đường chỉ lối con điQuyết tâm tìm mẹ quản chi nhọc nhằn!”
Trên đường trở lại dương gianNgài quay nhìn lại dặm ngàn đã quaNghĩ ngoài ngục Cao Tường raCòn nhiều ngục nữa dễ mà thấy đâuMắt thường nhìn chẳng được nàoPháp thân cũng khó lọt vào cho camBởi vì trên chốn dương gianCòn bao nhiêu tội vô vàn điêu linhGây ra bởi khắp chúng sinhÍt ai có dịp tự mình nghe raNên đành tâm niệm Phật ĐàNghĩ về mẹ quý xót xa nỗi niềm.Và rồi ngài Mục Kiền LiênSau khi quyết định xả thiền xong xuôiThế là thần thức tức thờiTrở về thực tại ngay nơi dương trầnVẫn còn đau đớn xót thầmNào quên cảnh tượng xa gần tang thươngKhắp trong địa ngục kinh hoàng,Càng mong gặp mẹ lòng càng nôn naoTình thương mẹ mãi dạt dàoBèn tìm đến Phật mong sao giúp ngài.
Sau khi tới chỗ Phật ngồiNgài bèn đi nhiễu quanh nơi ba vòngRồi quỳ bạch Phật nỗi lòng:“Theo lời Phật dạy con không ngại ngầnXuống bao tầng ngục xa gầnNhưng không tìm thấy mẫu thân chốn nào,Thấy chúng sinh khổ xiết baoXương tan, thịt nát khóc gào, rên laThật là thảm cảnh xót xaĐủ thành phần cõi ta bà dương gianSau cùng con phải dừng chânTại nơi ngục nọ tường ngăn cao vờiCửa thời kín mít khắp nơiGọi không ai mở, bóng người thấy đâuCon dùng mắt tuệ nhìn vàoCũng không thấy được chút nào phía trongCon xin từ phụ xót thươngChỉ bày cho cách vượt tường êm xuôi.”
Nhìn người đệ tử nổi trôiTấm lòng hiếu đễ ít ai sánh cùngPhật thương chỉ dạy hết lòng:“Cao Tường là ngục mẹ con đọa vàoBà mang tội nặng xiết baoHàng ngày thọ khổ đội đầu máu tươiBàn chông ngồi thủng thân người,Cao Tường ngục lớn là nơi khó vàoPhải nhờ tích trượng nhiệm mầuCùng là y, bát mới mau hoàn thànhĐây là báu vật hiển linhCủa ta sẵn có nay dành cho conMang theo tới ngục đó luônDùng tích trượng dộng ba lần xuống hiênSẽ long chốt, sẽ rơi thenCửa ngục tự động mở liền ra mau,Cầm thêm viên ngọc minh châuSoi tầng tăm tối, xua mầu u minh.”
Mục Kiền Liên tạ ân tìnhTrong tay nắm gậy, trên mình khoác yCầm theo bình bát ra điSẵn bao vật báu nên chi vững lòngLại thêm ngài có thần thôngTới ngay cửa ngục cũng không khó gìVẻ trang nghiêm, dáng uy nghiNgài cầm tích trượng tức thì khoan thaiDộng ba cái trước cửa càiNgục trong vang dội, vách ngoài nhẹ rungLưới vén lên, cửa mở tungNgài bèn nhẹ bước ung dung đi vàoBên trong náo loạn xiết bao,Tức thời chúa ngục tới mau hỏi rằng:“Thấy ngài là một vị tăngTai sao mở cửa ngục đường vào đâyVì người bị nhốt tầng nàyĐều là tội phạm đọa đày triền miênTrước đây Tam Bảo không tinLàm điều ngũ nghịch gây nên tội tình?”Mục Kiền Liên nói chân thànhRằng ngài muốn kiếm mẹ mình đã lâuTỏ lòng hiếu, báo ân sâuDù bao gian khó há đâu ngại ngần.Ngục quan thắc mắc hỏi luôn:“Làm sao ngài biết mẫu thân chốn này?”Ngài từ tốn đáp: “Lành thay! Tôi nhờ Đức Phật chỉ bày cho hay.”Ngục quan mừng rỡ hỏi ngay:“Nhờ ơn Đức Phật thật may vô vàn,Ngài cùng Phật có họ hàng?”Ngài nghe hỏi vậy vội vàng xưng tên:“Tội hiệu là Mục Kiền LiênVốn là đệ tử Phật trên dương trầnXuống đây tìm kiếm mẫu thânHọ Lưu, tên gọi phu nhân Thanh ĐềỞ thành Vương Xá xưa kia.”Ngục quan mở sổ tức thì kiểm traSau khi đã kiếm được raBèn lên tiếng gọi tên bà vang âm:“Ai là Thanh Đề phu nhânỞ thành Vương Xá? Tôi cần gặp đây!Có thầy tăng xuống ngục này Ngỏ lời muốn gặp, lâu nay kiếm tìmThầy tên là Mục Kiền LiênChắc không lâu nữa bà liền rời thôiSẽ mau thoát khỏi ngục rồi!”Tiếng vang lên hỏi, không ai trả lời.Ngục quan tìm gặp tận nơiBà Thanh Đề mới bồi hồi nói ra:“Lúc tôi còn sống tại nhàSinh ra được một con và đặt tên Là La Bốc rất lành hiềnChứ không phải Mục Kiền Liên bao giờ,Con tôi cũng chẳng xuất giaNên tôi không dám đi ra gặp thầy.”Ngục quan quay trở lại ngayGặp thầy tăng nói thầy hay sự tìnhRằng bà cho biết con mìnhKhông hề trong giới tu hành khi naoVà tên gọi chẳng giống nào.Người con thảo nói nghẹn ngào thiết tha:“Khi còn mẹ, lúc còn chaCái tên La Bốc chính là tên tôiSau khi cha mẹ qua đờiThời tôi theo Phật tu nơi cửa ThiềnCó tên là Mục Kiền LiênXót tình mẹ quý lo tìm biết bao!”Ngục quan quay gót trở vàoNói: “Thầy tăng đó ai nào khác xaChính là La Bốc con bà.”Bà Thanh Đề vội tỏ ra vui mừngMuốn xin gặp mặt vô cùng.Ngục quan lúc đó đồng lòng giắt điCho bà gặp được thầy kiaMong bà thoát cảnh não nề lầm than.
Mục Kiền Liên gặp mẫu thânChao ơi thấy mẹ dao đâm khắp mìnhToàn thân lửa cháy tội tìnhTrên người lưới thép khoác quanh phía ngoàiCổ mang gông sắt làm đaiChân lông lênh láng máu thời tuôn ra.Ngài nhìn mẹ thấy xót xaLòng đau như cắt liền oà khóc vangThưa cùng bà mẹ ngay rằng:“Con thường cúng lễ trai tăng tâm thànhHơn năm trăm vị tu hànhHằng mong mẹ thoát tội tình xưa kiaHầu sinh Thiên được trọn bề,Bao lần tìm mẹ có hề thấy đâuKhắp nơi trên cõi trời caoAi ngờ mẹ lại đọa vào ngục sâu!”Bà Thanh Đề nói nghẹn ngào:“Tưởng rằng mẹ chẳng khi nào gặp conNgàn đời xa cách nhau luônAi ngờ địa ngục mừng còn có duyên.”Ngài bèn khẽ hỏi mẹ liền:“Con làm Phật sự ở miền dương gianThường xuyên cúng tế thành tâmChẳng hay mẹ có được phần ích chăng?”Bà Thanh Đề cất tiếng than:“Dù cho cúng tế rình rang ích gìMẹ nào ăn được chút chiNgục sâu “Vô Gián” mẹ thì đọa thêmCần lập công đức ngày đêmMới mong cứu mẹ khỏi miền đau thươngNgày xưa mẹ đã lầm đườngKhông lo tu phước nên vương tội tìnhKhiến bao ác nghiệp tạo thànhLại thề độc ác miệng mình thốt raNói gian cũng chẳng nề hàNgày nay đọa ngục khó mà thoát điĐớn đau, khổ não, thảm thêPhải ăn sắt nóng mỗi khi đói lòngKhát thời phải uống nước đồngNgục này mẹ chắc chẳng mong thoát rồi!”Bà Thanh Đề chưa hết lờiĐã nghe chúa ngục thúc đòi bà đi:“Tới giờ chịu tội còn gì!”Mẹ và con phải chia ly đôi đàngThế là chúa ngục vội vàngĐẩy bà vào phía ngục đường bên trongBà bèn ngoảnh lại dặn con:“Mẹ giờ đau đớn chẳng còn chịu thêmCon về cầu Phật chớ quênNgài thương tình sẽ giúp liền ngay choVì ngài vốn sẵn lòng từCứu cho mẹ thoát nghiệp xưa gia hình.”Bà chưa nói hết ý mìnhNgục sâu cửa đã đóng nhanh lại rồi.
Mục Kiền Liên lòng bồi hồiĐớn đau nghe mẹ thốt lời kêu than,Đập đầu vào vách tường ngănNgài nhìn chúa ngục kêu van thảm sầu:“Cho tôi xuống chốn ngục sâuCho tôi chịu tội thay vào mẹ tôi!”Thương tình chúa ngục mách lời:“Biết bao tội lỗi mẹ ngài tạo raKhi bà còn sống ở nhà,Ngài là con cũng khó mà chịu thayNhờ uy lực Phật lâu nayMới mong cứu mẹ thoát ngay ngục tùNgài về xin Phật nhân từHọp tăng, ni khắp các chùa gần xaDốc lòng thay mẹ thiết thaCùng nhau sám hối thật là thành tâmMới mong giúp được mẫu thânTiêu trừ nghiệp ác, nhẹ phần tội xưaSinh về cực lạc mong chờPhần tôi cai ngục ngài nhờ ích chi.”
Nghe xong lẳng lặng ra điMục Kiền Liên vội quay về trần gianQuỳ bên Phật cất lời than:“Mẹ con chịu tội vô vàn thảm thươngLòng con khổ não trăm đườngCon xin đức Phật giúp phương tiện gìMẹ con thoát khỏi cảnh kiaThoát vòng địa ngục sầu bi kinh hồn.”Ngài quỳ bạch Phật vừa xong Tức thời ngất lịm chẳng còn biết chi,Tăng, ni quanh đấy tức thì Đưa tay dìu đỡ từ bi khẩn cầuCầu xin Phật với phép mầuGiúp người địa ngục thoát mau đọa đày.
Mục Kiền Liên hiếu thảo thayTình dành cho mẹ đong đầy biển khơiThật bao la, thật tuyệt vờiCho nên Đức Phật nhận lời giúp luônPhật cùng đệ tử, thánh nhânLên hư không để nhập thần uy nghiRồi hào quang Phật phóng điXuống tầng địa ngục não nề vô minhTràn đầy ánh sáng lung linhKhiến cho cảnh giới thay hình thật nhanh:“Núi dao nhọn hoắt vây quanhGiờ đây bỗng biến ngay thành tràng phan,Gươm đao chồng chất dọc ngangGiờ thành hoa quả vô vàn tốt tươi,Giường kia sắt đỏ nung ngườiThành tòa sư tử tức thời ấm êm,Vạc dầu sôi sục khói lênGiờ thành ra cảnh hồ sen thơm lừng.”Bấy giờ dưới cõi âm cungDiêm Vương và đại chúng cùng tươi vuiĐồng thanh ca ngợi vang lời:“Thật lành! Thật hiếm!” Mọi người mừng thayChúng sinh trong địa ngục nàyNhờ hồng ân Phật bữa nay an lànhNgưng khổ cảnh, hết nhục hìnhThoát vòng nghiệp chướng điêu linh vô ngần.Mọi người ở dưới cõi âmCùng quỳ lễ lạy thành tâm một lòngHướng lên cao phía hư khôngHiện toàn thân Phật rạng hồng uy nghi.Tội nhân khắp cõi âm tyTùy theo phước báu trước kia của mìnhNhờ ơn Phật độ an bìnhGiờ đây đều được tái sinh cõi trời.
Mục Kiền Liên cũng thầm vuiNghĩ rằng bà mẹ quý thời giờ đâyCũng chung hưởng phước báu nàyNhờ hào quang Phật đọa đày tiêu tan.Một hôm nhân có duyên phầnNgài quỳ hỏi Phật, băn khoăn nặng tình:“Hồng ân Phật rạng anh linhCho nên khắp cả chúng sinh được nhờMẹ con hoàn cảnh bây giờOan khiên cởi bỏ chắc là thảnh thơiTrong vô lượng số cõi trờiMẹ con không biết ở nơi chốn nào?”Tức thời Đức Phật phán mau:“Mẹ con tội chướng nặng sâu kể gìVừa ra khỏi ngục ‘A Tỳ’Lại sa ngục ‘Hắc Ám’ kia mất rồi!”
Mục Kiền Liên lòng rối bờiQuyết tâm tìm mẹ, ngài dời chân điXuống tầng “Hắc Ám” quản chiTấm lòng hiếu thảo khắc ghi sáng ngời.Nơi đây địa ngục đầy ngườiChen nhau, đói khát miệng thời rên laNgài nghe trong dạ xót xaKiếm tìm khắp chốn không ra mẹ mình,Cuối cùng thấy mẹ tội tìnhThân run vì đói! Hết tinh anh rồiKhông còn phân biệt được ai,Ngài lay vai mẹ mong người tỉnh raNhưng sao mắt mẹ lờ đờNhìn ngài lơ láo, miệng bà van xin:“Chao ơi đói khát ngày đêmThân tôi lạnh quá, chỉ thèm ăn thôi!”Thần thông đã sẵn có rồiMục Kiền Liên kiếm cơm thời được ngayBưng cơm dâng mẹ ngang màyBà Thanh Đề thấy đưa tay đỡ liềnMừng hớn hở, sướng cuồng điênNhưng tâm bủn xỉn có quên đâu nàoNên tay này bốc ăn vàoTay kia vội vã che mau cơm mìnhLo người giựt, sợ người giànhVì toàn kẻ đói vây quanh dữ dằn.Than ôi cơm chửa kịp ănLửa hồng bỗng đốt thành than mất rồiĐốt luôn khét lẹt đôi môiDa thời lửa cháy, miệng thời máu tuôn.Ngài nhìn mẹ thấy kinh hồnBật lên tiếng khóc đau buồn thảm thêThương bà mẹ nghiệp nặng nềHết đường cứu nổi, khó bề thoát ra.Ngài liền bật khóc chan hòaĐầm đìa giọt lệ, nhạt nhòa bờ miKhiến cho lũ quỷ sứ kiaNổi lòng thương cảm cùng chia bể sầu.Ngài buồn ngửa mặt than mau“Thần thông mình cứu biết bao nhiêu ngườiGiờ đây bất lực mất rồiBó tay nhìn mẹ nổi trôi thụ hìnhThần thông giỏi cũng cam đànhKhó qua nghiệp lực mẹ mình gây ra Thôi đành về lại Phật ĐàCầu xin giúp mẹ thoát qua nạn này!”
Mục Kiền Liên tìm Phật ngayQuỳ xin thương xót chỉ bày lối điPhật lên tiếng dạy từ bi:“Mẹ con gốc tội rất chi nặng nềTham lam, độc ác nhiều bềQua bao tiền kiếp không hề hoàn lươngDù con hiếu thảo trăm đườngDù con bậc nhất thần thông đạt thànhMột thân khó cứu mẹ mìnhGặp hoàn cảnh đó cũng đành chịu luônKhác gì một chiếc thuyền conChở đâu nổi đá lớn hơn chiếc thuyền,Muốn cho mẹ thoát ngục trênPhải nhờ thần lực vô biên phi thườngCủa tăng, ni khắp mười phươngĐã tu chứng đắc đạo vàng quang vinhSuốt trong ba tháng tịnh thanhAn cư, tự tứ, tu hành chuyên tâmNgày Rằm tháng Bảy hàng nămTập trung chú nguyện cầu an cho bà,Riêng phần con phải thiết thaCúng dường Tam Bảo thật là trang nghiêmĐồng thời sám hối ngày đêmTiếp tay cho mẹ, lòng tin nhiệt tìnhPhát tâm cầu nguyện chân thànhMay ra mới chuyển nghiệp nhanh cho bà.Nhờ bao công đức cao xaMẹ cha quá vãng đã qua bảy đờiCũng được siêu thoát cõi trời,Mẹ cha hiện tại phước thời hưởng ngayLỡ gây tai ách lâu nayXưa kia tích tụ, giờ này tiêu tan.”
Mục Kiền Liên nghe lời vàngTức thời tỉnh ngộ, dâng tràn niềm tinTheo lời Phật dạy như trênVu Lan vừa tới ngài liền thành tâmCúng dường thiết lễ trai đànNhờ vào công đức của hàng chân tuHợp cùng pháp lực thượng thừaPhật Đà tích tụ có từ bao lâuBà Thanh Đề thoát ngục sâuDứt mau cảnh huống khổ đau ngục hìnhĐược siêu thoát, hưởng an lànhHưởng thêm phước báu được sinh cõi TrờiCung trời Đao Lợi tuyệt vờiMột nơi lý tưởng mọi người cầu mong.
Mục Kiền Liên rất vui mừngSau khi thấy mẹ thoát vòng đau thươngNgài bèn đến trước Phật đườngChắp tay bạch Phật mối vương bận lòng:“Bạch Thế Tôn thân mẫu conĐược nhờ Tam Bảo đức luôn tràn trềNhờ oai lực của tăng, niMẹ con thoát khỏi ngục kia gia hìnhThoát loài ngạ quỷ, súc sinhDứt vòng khổ não. Quả tình mừng thay!Vậy thưa về đời sau nàyTrong hàng Phật tử đó đây có ngườiKhi mùa Vu Lan tới rồiMuốn làm lễ ở khắp nơi chùa chiềnĐể mong tạo chút cơ duyên Hầu mong cứu độ mẹ hiền cha yêuHiện đang sống cạnh sớm chiềuHoặc là đã mất trong nhiều kiếp xưaGiờ đây con cháu gắng tuVu Lan dâng lễ khắp chùa được chăngMong nghe Phật ban lời vàngCho hàng Phật tử biết đường theo ngay?”Phật nghe xong dạy: “Lành thay!Đời sau nếu đúng vào ngày Vu LanNgày Rằm tháng Bảy hàng nămNgày ‘Phật hoan hỷ’ thành tâm cúng dườngVì lòng hiếu thảo yêu thươngMong đền đáp lại công ơn biển trờiCủa cha mẹ trong nhiều đờiDù thời hiện tại hay thời trước kiaVu Lan làm lễ sớm khuyaNhờ công đức của tăng, ni nhiệt tìnhCùng nhau chú nguyện giúp mìnhThời cha mẹ ở gia đình hiện nayTăng thêm phước thọ tràn đầyKhỏi điều tai họa đọa đày nổi trôi,Còn cha mẹ mất lâu rồiLỡ lầm bất thiện bảy đời đã quaNhờ Vu Lan cứu độ raThoát đường địa ngục thật là khổ đauCõi nhân thiên được sinh vàoTràn đầy phước báu, dạt dào niềm vui!”
Sau khi Phật dạy dứt lời Mục Kiền Liên với mọi người chung quanhBốn chúng đệ tử thuận thànhCùng nhau hoan hỉ tuân hành theo ngay.Kể từ đó, cho đến nayLệ thường cứ đến mùa này trong nămVào tháng Bảy, đúng ngày RằmMọi người làm lễ Vu Lan nguyện cầuTỏ lòng hiếu thảo đậm sâuMong cha mẹ hưởng được bao phước lành.Nhờ lời chú nguyện tâm thànhTạo ra sức mạnh quả tình lớn laoGây niềm thông cảm dạt dàoĐể rồi kích thích ngay vào mẹ chaNếu đang trong cảnh xót xaTràn đầy khổ lụy, chan hòa đớn đauTâm hồn sẽ tỉnh ra mauThoát cơn mê muội, thoát màu vô minhChuyển tâm niệm ác của mìnhHướng về nẻo thiện, tốt lành! Quý thay!Chính nhờ sự chuyển hướng nàyMà người mắc tội thoát ngay ngục hìnhThoát đau thương, thoát tội tìnhChính do tâm đó tạo thành trước kia.Lời vàng kinh điển khắc ghi:“Tâm người trong lúc mê si điên cuồngLỡ gây nghiệp chướng tai ươngĐể rồi bị đọa vào đường ngục sâuNếu chuyển tâm, nếu quay đầuNghiệp dù dữ sẽ chuyển mau thành lành.”
Từ khi cứu được mẹ mìnhTrả xong chữ hiếu, trọn tình mẹ conNgài Mục Kiền Liên quyết lòngTu hành bên Phật ở trong cửa ThiềnTâm an tịnh, chí vững bềnSống đời trong sạch, nương miền thanh caoNhưng do nghiệp dữ thuở nào“Nghiệp” từ tiền kiếp, “nhân” bao nhiêu đờiBây giờ trổ quả dữ rồiCho nên ngài phải tới thời mạng vong.
Trên đường hoằng pháp thong dongMột hôm ngài phải qua vùng núi caoĐường đi nguy hiểm xiết baoNgờ đâu một bọn nấp vào phía trên“Lõa hình” ngoại đạo tị hiềmĐã từng ganh ghét, lại thêm căm thùGiờ đây phục kích người tuÂm mưu giết hại rất ư bạo tàn,Khi ngài vừa mới đi ngangTrên cao bọn chúng vội vàng hè nhauCùng xô đá nặng xuống mauRơi như thác đổ sấm gào ầm vangBít luôn cả lối đi ngangNhục thân tôn giả tiêu tan tức thìXương giập nát, máu đầm đìaTrăm phần rùng rợn, muôn bề thảm thương.Ngài Xá Lợi Phất tìm đườngNhờ thần thông đến cứu không kịp thờiBèn nêu thắc mắc đôi lời:“Thần thông bạn giỏi giúp đời lâu naySao không sử dụng dịp nàyĐể mà cứu thoát chính ngay mạng mình?”Mục Kiền Liên khẽ trần tình:“Một khi nghiệp tới thì đành chịu thôiChữ ‘thần’ chưa nhớ tới rồiLàm sao còn nhớ kịp thời chữ ‘thông’!”Thốt lời hấp hối vừa xongMục Kiền Liên đã mạng vong tức thì.Về phần bọn ngoại đạo kiaĐều cùng toại nguyện sau khi giết ngườiMuốn làm hại Phật không xuôiNên mong hại đệ tử ngài từ lâuĐây là đệ tử hàng đầu Hầu làm Phật giáo tiêu hao uy quyền.
Tin về ngài Mục Kiền LiênLoan truyền khắp chốn, tới liền hoàng cungVua A Xà Thế nổi xungLệnh truyền bắt cả ngàn hung thủ nàyToàn phường “lõa thể” quanh đâyMang qua hầm lửa ném ngay chúng vàoBọn gian chịu tội cùng nhauChết sa vào địa ngục sâu kia liền.
Nghe tin ngài Mục Kiền Liên Vì phường ngoại đạo trong miền mạng vongCác tăng, ni đều mủi lòngLệ tuôn sầu thảm vô cùng bi aiKéo nhau đến trước Phật đàiQuỳ xin hỏi Phật chuyện ngài Mục LiênThần thông vốn giỏi vô biênCớ sao tai họa người hiền vương mang.Ôn tồn Đức Phật dạy rằng:“Chúng ta đừng quá xót thương thảm sầuTa từng nói đã từ lâuThần thông dù giỏi cũng đâu ích gìKhó mà thắng nghiệp báo kia,Mục Liên tuy rất giỏi về thần thôngTrước đây cứu mẹ chẳng xongThì nay cũng chẳng cầu mong cứu mìnhMột khi nghiệp lực hoành hànhThần thông dù giỏi cũng đành chịu thôi,Mục Liên biết trước hết rồiBiết rằng tai họa chết người xảy raDùng thần thông sẽ vượt quaDễ đâu chịu chết xót xa thế nàyNhưng làm như vậy không hayVì nghiệp lực vẫn vần xoay theo mình,Mục Liên thảm họa biết rànhNhưng mà hứng chịu, thuận tình, an nhiênVì mong trả hết nghiệp liềnMột lần trả dứt nghiệp tiền kiếp xưaHầu an nhàn trong đường tuHoàn thành Phật đạo kể từ kiếp sau,Điều cao quý đứng hàng đầuMục Liên bảo vệ đạo mầu quang vinhNên tuẫn tử, nên hy sinhTấm gương sáng đó quả tình quý sao!”Nghe lời Phật dạy thâm sâuVây quanh đệ tử cùng nhau thấm nhuầnBình tâm tỉnh ngộ ra dầnCùng xin tìm hiểu cội nguồn lâu nayTừ trong tiền kiếp trước đâyMục Liên ngài đã trót gây nghiệp gì?
Trong một tiền kiếp xưa kiaMục Liên ngài vốn trụ trì chùa toLà thầy tăng rất nhân từĐạo cao, đức trọng đường tu vẹn toàn,Một hôm thầy phải đích thânLàng bên thỉnh việc, thầy cần đi xaDặn dò đệ tử ở nhà:“Sẵn sàng tiếp đón thật là nghiêm trangCó hai thí chủ ghé làngĐến chùa lễ Phật, cúng dường hôm nay.”Cả chùa chờ đợi suốt ngàyChẳng ai ghé đến nơi đây cúng dườngTrời chiều khuất bóng tà dươngMột người đệ tử vội vàng bước raĐưa tay đóng cửa chùa nhàChợt nhìn thấy vợ chồng già ngoài hiênDáng nghèo khó, vẻ lành hiềnCùng nhau khiêm tốn ngồi bên mé ngoàiChắc chờ chắc đợi lâu rồiChưa về, dù sắp tối trời quanh đâyHỏi thăm, đệ tử được hayHai ông bà tới cổng này từ trưaNgồi đây chờ gặp quý sưKhông ai hỏi tới nên chưa dám vàoNhà xa, đi lại khó saoLại thêm nghèo túng nhưng nào quản chiTới đây lễ Phật từ biCúng dường Tam Bảo lòng thì thành tâmCứ chờ đợi, chẳng ngại ngầnDù cho đêm xuống xa gần vắng hoang.Nghe xong đệ tử ngỡ ngàngLòng thầm bực bội nghĩ rằng: “Ôi thôi!Chính hai hành khất này rồiCửa chùa chắn lối cùng ngồi quá lâuThời còn có thí chủ nàoTới đây mà lại muốn vào làm chi!”Lộ tâm phân biệt tức thìChê bai rách rưới, khinh khi bần hànNhìn lạnh nhạt, nói lẹ làng:“Lần sau lễ Phật cúng dường được thôiTới giờ chùa đóng cửa rồi.”Bà già kính cẩn thốt lời phân bua:“Bữa sau lễ Phật trong chùaThôi thì nghĩ lại kể như được rồiLần này đã lỡ tới nơiCó lon gạo mới của người làng xaVới lòng thành vợ chồng giàXin cho dâng lại thiết tha cúng dường.”Nghe xong đệ tử khinh thườngVô tình buông tiếng chán chường, sân si:“Tưởng rằng đem cúng những gìNhỏ nhoi lon gạo chùa thì thiếu chiThôi mau mau hãy đem về.”Bà già năn nỉ não nề lắm thay:“Gạo từ xa mang tới đâyLột ra từng hột bảy ngày bảy đêmTrộn vào nếp hiếm trong miềnƯớp cùng mật ngọt, lại thêm vị đườngThành tâm đem đến cúng dườngTrước là cúng Phật, sau hàng chư Tăng…”Bà già đang nói dở dangVừa xoay mặt lại, phũ phàng xiết baoCửa chùa đã đóng sập vào.Ông chồng ngồi cạnh từ đầu lặng thinhKiên trì, nhẫn nhục, tận tìnhGiờ đây nói nhỏ: “Chúng mình về thôi!”Nhưng bà vợ nổi giận rồiTrong cơn sân hận chân thời đạp raGạo lon tung tóe gần xaMiệng bà lớn tiếng thét la rầm trời:“Thề ngàn kiếp, nguyện vạn đờiGặp chùa tôi phá tơi bời chẳng nươngGặp tăng, ni khắp muôn phươngTôi thời khinh miệt chẳng thương tiếc gì!”Ông chồng lệ ứa bờ miNgậm ngùi thương vợ chỉ vì phút giâyHận thầy, nhân xấu trót gâyBình tâm thấy đáng tiếc thay vô ngầnTrong lòng ông bỗng nguyện thầm:“Gặp duyên tôi sẽ quyết tâm tu liền!”Hai vợ chồng rời mái hiênBà đi tức tối muộn phiền khôn nguôi.
Thầy trụ trì về tới nơiHỏi thăm cơ sự đầu đuôi tỏ tườngPhạt chàng đệ tử lầm đườngPhải lo sám hối quỳ hương tức thìLàm sai trái, thiếu từ biCó tâm phân biệt còn gì lòng nhân,Bản thân thầy cũng trở trănTự mình sám hối, ăn năn vô cùngNghĩ thầm buồn bã trong lòng:“Lỗi do đệ tử ở trong chùa nàyNên bà thí chủ chua cayBuông lời thề độc đọa đày gieo nhân,Tại mình vắng mặt bất thầnCho nên mới tạo thêm phần tang thương.”Thầy bèn bước tới thiền đườngTrước bàn thờ Phật thắp hương thề nguyền:“Đời đời kiếp kiếp luân phiênNguyện làm con mãi, không phiền muộn chiLàm con bà thí chủ kiaHầu mong trả dứt nghiệp đi cho bàNghiệp bà vừa mới gây ra!”Rồi thầy khấn nguyện thiết tha thêm liền:“Khi bà phá phách chùa chiềnThời con tâm nguyện xây thêm cảnh chùa,Khi bà bất kính cửa từKhinh thường các giới đang tu thuận thànhThời con nguyện được tu hànhNguyện theo bà mãi loanh quanh chẳng rờiNguyện thề xin mãi ghi lờiĐến khi bà dứt nghiệp rồi mới yên!”Thầy trụ trì trong cửa thiềnLà tiền thân của Mục Liên bây giờ,Bà già nghèo khó xa xưaChính là người thiếu nhân từ giờ đâyLà Thanh Đề trong kiếp này,Luân hồi, nhân quả vần xoay chuyển hoài.
Giờ nghe chuyện kiếp thứ haiCó gia đình nọ sinh trai nối dòngCửa nhà giàu có vô cùngChàng trai con một nên không thiếu gìSống đời sung sướng kể chiNhưng chàng lại chẳng nghĩ suy tốt lànhChỉ say sưa, không học hànhGiao du kẻ xấu ở quanh vùng nàyPhường phản bạn, quân lừa thầyXúm vào lợi dụng bao ngày tháng qua,Chàng coi thường mẹ lẫn chaBao lời khuyên nhủ bỏ qua chẳng màng,Sống trong tình cảnh phũ phàngĐêm ngày cha mẹ của chàng khóc thanBất thần sinh bệnh nguy nanMù lòa đôi mắt vô vàn thảm thương.Một ngày bạn xấu tìm đườngGài cô gái nọ cho chàng kết hônMẹ cha nghe vậy mừng luônNghĩ con có vợ bớt còn bê tha,Ai dè cô vợ chàng taMỗi khi trước mặt tỏ ra ngoan hiềnĐể người thân không trách phiềnSau lưng mưu kế lấy tiền của thôiGia tài chồng nhắm mãi rồi,Bọn vô lại nọ tức thời tiếp tayĐể chờ chia chác của nàyChàng con ngu dại nào hay bẫy tìnhCho rằng hiện ở gia đìnhVợ là dâu thảo, đời mình thăng hoa.Một hôm chàng phải đi xaKhi về thấy nước đổ ra giữa nhàHỏi thời vợ nói: “Ông giàGiờ đây khó tính, khó mà chiều ôngĐem dâng nước để ông dùngÔng chê nóng, lạnh thường không hài lòng Nên ông đổ nước tứ tungTính tình rất chướng, lạ lùng kể chi.”Một hôm chàng ở xa vềThấy cơm vung vãi bốn bề phòng ănChàng bèn tìm vợ hỏi thămVợ cho biết: “Mẹ khó khăn vô cùngĐem dâng cơm để bà dùngBà chê cơm mãi rồi vung khắp nhàThật là bà chướng quá màKhó mà tìm cách chiều bà êm xuôi.”
Đây là mưu kế vợ thôiNhưng chàng nào biết, tâm thời u mêNên khi cô vợ tỉ têCứ than thở mãi, cứ chê trách hoàiAnh chồng nghe cũng lọt taiXiêu lòng mắc bẫy tin nơi vợ nhàMột ngày đem cả mẹ cha Bỏ rơi giữa chốn rừng già thẳm xaNghĩ rằng cha mẹ mù lòaKhó bề tìm cách thoát ra khỏi rừng.Vợ chồng già thật đáng thươngCho rằng con bị lạc đường mà thôiNào hay ý định tanh hôi,Vợ chồng mò mẫm lần hồi suốt đêmMưa lạnh lẽo, gió cuồng điênSáng may có kẻ trong miền đi quaThấy người quờ quạng mù lòaThương tình giúp đỡ đưa ra phía ngoàiVề nhà yên ổn cả hai,Chàng con cùng vợ đóng vai ngoan hiềnGiả như mừng rỡ vô biênHỏi thăm cha mẹ huyên thuyên mặn nồng.
Sau lần đầu chẳng thành côngVợ kia lại cứ cùng chồng tỉ têBày mưu tính kế gớm ghêAnh chồng theo vợ, u mê ngu đầnMột hôm bày chuyện bất nhânAnh chồng tới cạnh song thân thưa rằng:“Xa bên ngoại đã lâu nămGiờ mình nên trở về thăm chốn này.”Song thân nghe ưng thuận ngayChàng thuê xe ngựa một ngày cùng điChàng cầm cương lái xe kiaChở cha chở mẹ rất chi thắm tình,Tới rừng già, gặp khúc quanhLặng im, hoang vắng, gập ghềnh, tối tăm Chàng con dừng ngựa bất thầnGiả như gặp kẻ bất nhân chặn đườngTay chân khua động vang rừngGiả như đang chống cự phường gian manhMiệng chàng la hét thất thanhLàm như chính bản thân mình lâm nguyRồi nhân lúc náo loạn kiaChàng không còn chút lương tri con ngườiLấy cây roi quất tơi bờiQuất cha, quất mẹ miệng thời hét laGiả như cướp đánh mẹ chaĐúng như cùng vợ ở nhà mưu toanThật là bất hiếu vô vànVô minh xui khiến bạo tàn ra tay,Về phần cha mẹ nào hayMù lòa đâu thấy quanh đây chút gìDù đang đau đớn kể chiTưởng rằng có bọn cướp kia thật tìnhHai người không nghĩ đến mìnhHai tay quờ quạng ở quanh chỗ ngồiTrong tâm nghĩ đến con thôiSợ con bị hại, hai người cùng la:“Con ơi! Mau chạy cho xaKẻo quân cướp bóc đánh mà mạng vongCon còn vợ trẻ chờ trôngMẹ cha dù thác thời lòng cũng cam!”
Tiếng “con ơi!” thốt nhẹ vangYêu thương, tha thiết, nồng nàn, thiêng liêngKhiến chàng con thức tỉnh liềnThấy mình bất hiếu nhất trên cõi đời“Con ơi!” âm hưởng tuyệt vờiNhư gieo tâm đạo, như khơi lòng từQuay đầu khỏi cảnh âm uRời con đường xấu chàng đưa xe vềTới nhà thú thật mọi bềRồi chàng quỳ lạy rất chi tâm thànhQuỳ xin sám hối tội tìnhXin cha với mẹ của mình thứ tha,Rồi cho vợ về quê nhà Về nơi nguyên quán phương xa của nàng. Chàng con một thuở lầm đườngGiờ lìa bạn cũ, lìa phường gian manhSay sưa tật xấu bỏ nhanhQuay về nẻo chánh, an lành, thật chânSuốt đời nguyện sống độc thânChăm lo phụng dưỡng ân cần mẹ cha,Rồi chàng phát nguyện thiết thaXin làm con của ông bà dài lâuĐời đời, kiếp kiếp về sauVới bao lòng hiếu, với bao tâm từ.Chàng con trong kiếp xa xưaLà Mục Liên khoác áo tu kiếp này,Còn bà mẹ kiếp trước đâyKiếp này là mẹ của thầy Mục Liên.
Bà Thanh Đề, thiếu lòng tinCho nên nhân xấu triền miên gieo hoàiĐể rồi hái quả bi aiXác thân đầy đọa, hình hài thương đauTrầm luân dưới chốn ngục sâuTấm gương còn đó ai nào dễ quên.Riêng về phần thầy Mục LiênNgẫm qua tiền kiếp kể trên rõ ràngMột thời bất hiếu bạo tànKiếp này quả báo phũ phàng lắm thayVà trong kiếp sau cùng nàyNghiệp mong trả dứt không dây dưa hoàiCho nên hứng tảng đá rơiTan xương, nát thịt đè người cũng camNghiệp thế gian trả không oanDù thần thông giỏi cũng làm ngơ thôiMột khi trả dứt nghiệp rồiĐường tu mới mở rạng ngời kiếp sau.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
SÁCH
1) MỤC LIÊN SÁM PHÁP Phúc Tuệ 2) MỤC LIÊN THANH ĐỀ (Truyện bằng tranh) Giác Đạo – Như Tâm
BÀI VIẾT
1) KINH VU LAN Thích Trí Quang2) MỤC LIÊN BẢN HẠNH Hoàng Xuân Hãn3) MỤC KIỀN LIÊN TÔN GIẢ (Truyện cổ Phật Giáo)4) VU LAN BỒN (Phật học phổ thông) Thích Thiện Hoa5) RẰM THÁNG BẢY Thích Thiện Siêu6) Ý NGHĨA VU LAN Thích Thanh Từ7) VU LAN BÁO HIẾU Hương Giang Thái Văn Kiểm8) ĐỌC LẠI THIÊN HUYỀN SỬ MỤC KIỀN LIÊN THẦN THÔNG ĐỆ NHẤTThẩm Thệ Hà
1) MỤC LIÊN SÁM PHÁP Phúc Tuệ 2) MỤC LIÊN THANH ĐỀ (Truyện bằng tranh) Giác Đạo – Như Tâm
BÀI VIẾT
1) KINH VU LAN Thích Trí Quang2) MỤC LIÊN BẢN HẠNH Hoàng Xuân Hãn3) MỤC KIỀN LIÊN TÔN GIẢ (Truyện cổ Phật Giáo)4) VU LAN BỒN (Phật học phổ thông) Thích Thiện Hoa5) RẰM THÁNG BẢY Thích Thiện Siêu6) Ý NGHĨA VU LAN Thích Thanh Từ7) VU LAN BÁO HIẾU Hương Giang Thái Văn Kiểm8) ĐỌC LẠI THIÊN HUYỀN SỬ MỤC KIỀN LIÊN THẦN THÔNG ĐỆ NHẤTThẩm Thệ Hà
Soạn giả không giữ bản quyềnHoan nghênh tái bản hoặc phổ biến dưới bất kỳ hình thức nào khác.LIÊN LẠC: giaongo@msn.com
Download bản PDF
Source: thuvienhoasen
